Phó Chủ tịch nước Đặng Thị Ngọc Thịnh phát biểu tại Đại hội. (Ảnh: BL)

Chiều ngày 26/10, tại Hà Nội, Bộ Khoa học và Công nghệ (KH&CN) tổ chức Đại hội thi đua yêu nước lần thứ V nhằm đánh giá, tổng kết các phong trào thi đua giai đoạn 2016 - 2020 và đề ra phương hướng, nhiệm vụ trong công tác thi đua, khen thưởng giai đoạn 2021 - 2025. Phó Chủ tịch nước Đặng Thị Ngọc Thịnh, Phó Chủ tịch thứ nhất Hội đồng Thi đua-Khen thưởng Trung ương dự và chỉ đạo Đại hội.

Theo Thứ trưởng Bộ KH&CN Trần Văn Tùng, thực hiện lời dạy của Chủ tịch Hồ Chí Minh “Thi đua, khen thưởng là động lực phát triển và là biện pháp quan trọng để xây dựng con người mới, nhiều năm qua, công tác thi đua khen thưởng của Bộ KH&CN đã có những chuyển biến tích cực, ngày càng đi vào nề nếp, tạo điều kiện thúc đẩy phong trào thi đua yêu nước trong hoạt động khoa học và công nghệ, góp phần thực hiện thắng lợi nhiệm vụ chính trị được Đảng và Nhà nước giao.

Giai đoạn 2016 - 2020, Bộ đã tích cực triển khai nhiều giải pháp đồng bộ và đạt được nhiều kết quả đáng khích lệ trong công tác thi đua khen thưởng. Hệ thống văn bản quy phạm pháp luật về thi đua khen thưởng trong lĩnh vực khoa học và công nghệ được củng cố, hoàn thiện, tạo hành lang pháp lý thuận lợi để thực hiện thống nhất, đồng bộ.

Bộ KH&CN đã phát động các phong trào thi đua thiết thực, phù hợp với chức năng, nhiệm vụ; đồng thời tích cực hưởng ứng, triển khai các phong trào thi đua do Thủ tướng Chính phủ phát động bằng các phong trào cụ thể như: “Đưa khoa học và công nghệ về nông thôn”, “Khoa học và công nghệ đồng hành cùng doanh nghiệp”... Phong trào thi đua “Cán bộ, công chức, viên chức thi đua thực hiện văn hóa công sở” giai đoạn 2019 - 2025 cũng được triển khai sâu rộng, lan tỏa tới từng đơn vị, cán bộ, công chức, viên chức và người lao động. Từ các phong trào thi đua đã xuất hiện nhiều tập thể, cá nhân điển hình, tiêu biểu cho ý chí vươn lên, tinh thần vượt khó, tự lực, tự cường, dám nghĩ, dám làm, phát huy sức mạnh và sức sáng tạo của con người Việt Nam; tạo động lực mạnh mẽ, góp phần thiết thực vào phát triển ngành khoa học và công nghệ cả nước.

Bộ máy làm công tác thi đua khen thưởng của Bộ được quan tâm kiện toàn, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ trong tình hình mới. Công tác thi đua được triển khai theo 4 khối thi đua, phân chia theo nhóm các đơn vị có đặc điểm chung về hoạt động chuyên môn. Hoạt động của các khối thi đua đã đi vào nề nếp, triển khai nhiều hoạt động có hiệu quả.

Bộ cũng tích cực, chủ động tham gia vào hoạt động của Khối thi đua các bộ, ngành Khoa học - Văn hóa - Xã hội. Nhiều phong trào thi đua thiết thực, phù hợp với chức năng, nhiệm vụ của ngành khoa học và công nghệ đã được Bộ phát động, nhận được sự hưởng ứng tham gia của đông đảo người lao động toàn ngành. Với các thành tích đạt được, Bộ Khoa học và Công nghệ đã vinh dự được nhận Huân chương Lao động hạng nhất lần 2 năm 2019, Bằng khen của Thủ tướng các năm 2016, 2018 và 2019; Huân chương Lao động hạng nhất lần 2 cùng nhiều Huân chương các loại cho tập thể, cá nhân các đơn vị trực thuộc Bộ KH&CN….

Bước sang giai đoạn 2021-2025, Bộ KH&CN tiếp tục quán triệt, tuyên truyền đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước về công tác thi đua khen thưởng. Tăng cường sự phối hợp giữa tổ chức Đảng, chính quyền và các đoàn thể trong việc phát động, tổ chức triển khai các phong trào thi đua để các phong trào thực sự là động lực phát triển và là biện pháp quan trọng thực hiện thắng lợi nhiệm vụ chính trị giai đoạn 2021-2025. Phát động các phong trào thi đua bám sát nhiệm vụ trọng tâm của ngành, của Bộ và các đơn vị trực thuộc Bộ.

Phát biểu chỉ đạo Đại hội, Phó Chủ tịch nước Đặng Thị Ngọc Thịnh cho biết, Đảng và Nhà nước ta luôn quan tâm và xác định phát triển mạnh mẽ KH&CN, làm cho KH&CN thực sự là quốc sách hàng đầu, là động lực quan trọng nhất để phát triển lực lượng sản xuất hiện đại, kinh tế tri thức, nâng cao năng suất, chất lượng, hiệu quả và sức cạnh tranh của nền kinh tế, bảo vệ môi trường, bảo đảm quốc phòng, an ninh.

Phó Chủ tịch nước Đặng Thị Ngọc Thịnh trao tặng Huân chương lao động cho các tổ chức, cá nhân có thành tích xuất sắc của Bộ KH&CN. (Ảnh: BL)

Trong suốt chiều dài lịch sử cách mạng, ngành khoa học Việt Nam và các nhà khoa học, phát minh, sáng chế đã phát huy tinh thần yêu nước, tự hào và lòng tự tôn dân tộc đem hết tài năng, trí tuệ, thi đua nghiên cứu khoa học, phát triển công nghệ, đổi mới sáng tạo, ứng dụng vào điều kiện thực tế của nước ta, đã góp phần cùng cả nước giành thắng lợi hoàn toàn trong sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc, thống nhất Tổ quốc và đạt được những thành tựu to lớn trong 30 năm đổi mới vừa qua.

Phó Chủ tịch nước Đặng Thị Ngọc Thịnh đánh giá cao Bộ KH&CN nói riêng và toàn ngành KH&CN nói chung trong 5 năm qua đã làm tốt công tác nghiên cứu, tham mưu cho Đảng, Nhà nước xây dựng và hoàn thiện, triển khai thực hiện có hiệu quả các chủ trương, chính sách về KH&CN.

Tiềm lực về KH&CN của đất nước được tăng cường, chất lượng tăng trưởng được cải thiện, năng suất lao động được nâng lên rõ rệt. So với giai đoạn 2011-2015, năng suất lao động bình quân của giai đoạn 2016-2020 đã tăng từ  4,3% lên 5,8%, chỉ số năng suất các nhân tố tổng hợp tăng từ 33,6% lên 45,2%, tỷ trọng giá trị xuất khẩu sản phẩm công nghệ cao trong tổng giá trị hàng hóa xuất khẩu đạt 50% của năm 2020, mô hình tăng trưởng chuyển dịch từ chiều rộng sang chiều sâu trên nền tảng phát triển KH&CN và đổi mới sáng tạo, giảm dần sự phụ thuộc vào tăng vốn, lao động giá rẻ, khai thác tài nguyên thiên nhiên.

Quản lý nhà nước về KH&CN cũng có nhiều đổi mới, hành lang pháp lý cho hoạt động của thị trường KH&CN được hình thành và ngày càng hoàn thiện, hợp tác quốc tế cũng ngày càng được mở rộng, nhiều thành tựu KH&CN được ứng dụng rộng rãi trong các lĩnh vực xây dựng, y tế, nông nghiệp, phòng chống dịch bệnh, nhất là dịch COVID-19… đã góp phần quan trọng vào thành tựu phát triển kinh tế-xã hội của đất nước ta 5 năm qua.

Theo Phó Chủ tịch nước Đặng Thị Ngọc Thịnh, hiện nay, cuộc cách mạng KH&CN đang diễn ra rất mạnh mẽ. KH&CN, đổi mới sáng tạo ngày càng trở thành nhân tố quyết định đối với năng lực cạnh tranh của mỗi quốc gia. Trong thời gian qua, những thành tựu trong ứng dụng KH&CN đã mang đến nhiều thành công, song nhìn chung trình độ phát triển về KH&CN của Việt Nam còn khoảng cách so với nhóm dẫn đầu của khu vực. Bên cạnh đó, biến đổi khí hậu, thiên tai, dịch bệnh, nhất là COVID-19 đã tác động, ảnh hưởng nghiêm trọng đến mọi mặt của đời sống và còn có thể kéo dai. Trong bối cảnh đó, để phát triển đất nước nhanh và bền vững, cần thiết phát triển mạnh mẽ khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo.

Phó Chủ tịch nước Đặng Thị Ngọc Thịnh đề nghị Bộ KH&CN tiếp tục nghiên cứu, tham mưu cho Đảng và Nhà nước xây dựng và thực hiện tốt các cơ chế chính sách nhằm huy động tối đa mọi nguồn lực để phát triển KH&CN đáp ứng với yêu cầu của sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong giai đoạn mới, thích ứng với cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ 4.

Tiếp tục đổi mới mạnh mẽ, đồng bộ cơ chế, chính sách về KH&CN theo hướng lấy doanh nghiệp làm trung tâm, khuyến khích  các tổ chức, cá nhân đầu tư nghiên cứu phát triển, chuyển giao, ứng dụng tiến bộ KH&CN, chuyển đổi cơ chế đầu tư, quản lý tài chính theo nguyên tắc đặt hàng dựa vào kết quả và hiệu quả cuối cùng, nâng cao năng lực nghiên cứu, tiến tới làm chủ một số công nghệ tiên tiến, công nghệ lõi, công nghệ mũi nhọn, trực tiếp góp phần giải quyết các vấn đề cấp bách và mang lại hiệu quả cao trong các lĩnh vực trọng yếu của đất nước.

Đồng thời có chính sách hiêu quả trong thu hút, trọng dụng và đãi ngộ đội ngũ chuyên gia đầu ngành, nhân tài trong lĩnh vực khoa học công nghệ, tiếp tục phát triển thị trường KH&CN, nâng cao hiệu quả hoạt động tiêu chuẩn đo lường chất lượng và sở hữu trí tuệ, thông tin, thống kê và tăng cường hợp tác quốc tế về KH&CN.

Phát triển mạnh mẽ và toàn diện hệ thống đổi mới sáng tạo quốc gia, tiếp tục và chú trọng chương trình ươm mầm sáng tạo, khởi nghiệp trong thế hệ trẻ nhằm hình thành thế hệ cán bộ khoa học trẻ với tư duy đổi mới, có đủ trí tuệ và năng lực hội nhập với thế giới, trong đó có đội ngũ khoa học và công nghệ trực tiếp sản xuất trong các doanh nghiệp, đặc biệt là doanh nghiệp KH&CN.

Bên cạnh đó, Bộ KH&CN cần phối hợp tốt với bộ ngành địa phương, địa phương thực hiện có hiệu quả các nhiệm vụ KH&CN, trước hết là phục vụ yêu cầu phát triển của ngành, địa phương đó, đồng thời chuyển giao ứng dụng khoa học và công nghệ cho doanh nghiệp, các vùng nông thôn…

Nhân dịp này, Phó Chủ tịch nước Đặng Thị Ngọc Thịnh đã trao tặng Huân chương lao động cho các tổ chức, cá nhân có thành tích xuất sắc của Bộ KH&CN. Phó Chủ tịch nước Đặng Thị Ngọc Thịnh bày tỏ ấn tượng với những kết quả các của toàn ngành. Trong đó có kết quả ứng dụng công nghệ để phát triển các sản phẩm từ quả dừa, giúp nâng cao giá trị gia tăng, đưa hàng hóa xuất khẩu ra thị trường quốc tế; ứng dụng công nghệ bức xạ, công nghệ nano, các kết quả phát triển công nghệ phục vụ cuộc cách mạng công nghiệp 4.0...

Tại Đại hội, thay mặt lãnh đạo Bộ Khoa học và Công nghệ, Hội đồng Thi đua - Khen thưởng Bộ, Thứ trưởng Trần Văn Tùng đã phát động phong trào thi đua với chủ đề “Đoàn kết, kỷ cương, đổi mới sáng tạo, hiệu quả”./.

Bích Liên