ĐỔI MỚI TỔ CHỨC, HOẠT ĐỘNG CÔNG ĐOÀN, XÂY DỰNG
GIAI CẤP CÔNG NHÂN LỚN MẠNH ĐÁP ỨNG YÊU CẦU
PHÁT TRIỂN CỦA ĐẤT NƯỚC

        Đ/c Nguyễn Đình Khang,
Ủy viên Trung ương Đảng,
Chủ tịch Tổng liên đoàn Lao động VN

Đồng chí Nguyễn Đình Khang, Ủy viên Trung ương Đảng, Chủ tịch Tổng liên đoàn Lao động Việt Nam tham luận tại Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIII.

Kính thưa Đoàn Chủ tịch Đại hội!

Kính thưa toàn thể Đại hội!

Hôm nay, tại diễn đàn long trọng Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng, thay mặt cho giai cấp công nhân và tổ chức Công đoàn Việt Nam với trên 10,35 triệu đoàn viên, tôi trân trọng gửi tới Đại hội niềm tin sâu sắc, lời chào mừng nồng nhiệt và kính chúc Đại hội thành công tốt đẹp.

Chúng tôi bày tỏ sự đồng tình, nhất trí cao với nội dung các văn kiện của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XII trình Đại hội XIII của Đảng. Từ nhiều tháng qua, công nhân, viên chức, lao động trên khắp mọi miền Tổ quốc hăng hái ra sức thi đua lao động sáng tạo, lập thành tích xuất sắc chào mừng Đại hội XIII của Đảng; đồng thời tích cực nghiên cứu, đóng góp ý kiến cho các văn kiện trình Đại hội. Đoàn viên công đoàn, người lao động cả nước đánh giá cao sự chuẩn bị nghiêm túc, công phu, khoa học, chặt chẽ của Ban Chấp hành Trung ương cho Đại hội XIII, đặc biệt văn kiện Đại hội đã bám sát thực tiễn cuộc sống, phản ánh được tâm tư nguyện vọng của các tầng lớp nhân dân, có nhiều định hướng hết sức quan trọng trong việc lãnh đạo tổ chức Công đoàn, xây dựng giai cấp công nhân, chăm lo, bảo vệ quyền lợi người lao động trước yêu cầu mới của đất nước.

Kính thưa Đại hội!

Giai cấp công nhân nước ta tuy ra đời muộn, nhưng ngay từ đầu đã là lực lượng tiên phong của cách mạng, được tôi luyện trong những thử thách cam go của lịch sử, luôn đứng ở trung tâm các sự kiện chính trị quan trọng của đất nước. Sự phát triển mạnh mẽ của giai cấp công nhân trong những thập kỷ đầu của thế kỷ XX tất yếu dẫn đến sự ra đời của Công hội đỏ - tiền thân của tổ chức Công đoàn Việt Nam ngày nay. Hơn 90 năm qua, dưới sự lãnh đạo của Đảng, Công đoàn Việt Nam đã không ngừng lớn mạnh, trưởng thành, đồng hành cùng dân tộc, là lực lượng và chỗ dựa tin cậy, trung thành của Đảng, gắn bó máu thịt, hết lòng phấn đấu vì quyền lợi của giai cấp công nhân, người lao động và đã có những đóng góp xứng đáng vào thắng lợi vĩ đại của cách mạng Việt Nam. Trong những thành tựu to lớn, có ý nghĩa lịch sử mà đất nước ta đạt được trong 35 năm đổi mới có sự đóng góp rất quan trọng, to lớn của giai cấp công nhân và tổ chức Công đoàn Việt Nam.

Những năm qua, dưới sự lãnh đạo của Đảng, các cấp công đoàn Việt Nam đã thường xuyên đổi mới tổ chức, nội dung, phương thức hoạt động, tích cực chăm lo xây dựng giai cấp công nhân lớn mạnh, đáp ứng yêu cầu sự nghiệp đổi mới đất nước và hội nhập quốc tế sâu rộng.

Mô hình tổ chức bốn cấp, kết hợp giữa công đoàn ngành và công đoàn địa phương, phù hợp với thực tiễn Việt Nam đang phát huy hiệu quả. 5 năm qua, tổ chức bộ máy, chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của từng cấp công đoàn được sắp xếp theo hướng tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả, hướng mạnh về cơ sở, lấy nhu cầu, lợi ích hợp pháp, chính đáng của đoàn viên, người lao động làm cơ sở để hình thành các chương trình, kế hoạch hoạt động, đảm bảo nguyên tắc Đảng lãnh đạo toàn diện đối với tổ chức Công đoàn.

Công tác phát triển đoàn viên, thành lập công đoàn cơ sở được chú trọng với nhiều cách làm mới, trong đó tập trung vào khu vực doanh nghiệp ngoài nhà nước. Số lượng đoàn viên tăng khá nhanh trong 5 năm qua, năm 2016 cả nước có 9,6 triệu đoàn viên, đến năm 2019 tăng lên 10,5 triệu đoàn viên với 126 nghìn CĐCS, con số này giảm trong năm 2020, còn hơn 10,35 triệu đoàn viên với hơn 124 nghìn CĐCS do ảnh hưởng của Covid -19 và thiên tai. Công đoàn tiếp tục quan tâm công tác phát triển đảng viên, đề ra nhiều giải pháp phát triển đảng viên là công nhân trong doanh nghiệp khu vực ngoài nhà nước; giai đoạn 2016 – 2020, có trên 246 nghìn đoàn viên công đoàn ưu tú được kết nạp vào Đảng, trong đó công nhân trực tiếp chiếm tỷ lệ khoảng 8%.

Các cấp công đoàn đã tập trung nâng cao chất lượng công đoàn cơ sở, xây dựng công đoàn vững mạnh, củng cố các đơn vị yếu kém. Đội ngũ cán bộ công đoàn tiếp tục được nâng cao về chất lượng, tăng cường về số lượng, cơ bản đáp ứng yêu cầu hoạt động công đoàn trong bối cảnh mới.

Hoạt động của tổ chức Công đoàn tập trung vào nhiệm vụ cốt lõi là đại diện, bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng của người lao động, nhất là lao động nữ, lao động yếu thế, công nhân tại các khu công nghiệp. Công đoàn đã tham gia tích cực vào quá trình xây dựng chính sách, pháp luật, khẳng định vai trò, nói lên tiếng nói của người lao động tại Hội đồng tiền lương quốc gia và các cơ chế hai bên, ba bên trong quan hệ lao động. Chất lượng đối thoại, thương lượng, ký kết các thỏa ước lao động tập thể được nâng cao; hoạt động tuyên truyền, phổ biến, tư vấn pháp luật cho người lao động được thực hiện bài bản; tích cực tham gia xây dựng quan hệ lao động hài hòa, ổn định, tiến bộ tại doanh nghiệp, góp phần làm giảm mạnh các cuộc đình công, tranh chấp lao động trong các năm gần đây.

Quyền lợi, phúc lợi cho đoàn viên, người lao động ngày càng được chú trọng. Các cấp công đoàn đã không ngừng tìm tòi, sáng tạo, đề xuất và tổ chức các hoạt động mang lại nhiều lợi ích cho đoàn viên như: “Mái ấm Công đoàn”;  “Tết Sum vầy”, “Tháng Công nhân”, “Ngày hội công nhân - Phiên chợ nghĩa tình”, “Nâng cao chất lượng bữa ăn ca”; “ Phúc lợi đoàn viên”, xây dựng các thiết chế công đoàn, tham gia tháo gỡ những vấn đề bức xúc về nhà ở, nhà trẻ, nơi sinh hoạt văn hoá, chăm sóc sức khỏe… cho công nhân; tham mưu, tổ chức để lãnh đạo Đảng, Nhà nước thăm hỏi, tặng quà công nhân, người lao động khó khăn nhân dịp Tết Nguyên đán và tổ chức gặp gỡ, đối thoại hàng năm giữa Thủ tướng Chính phủ với công nhân.

Công tác tuyên truyền, vận động, giáo dục người lao động có bước đổi mới, sử dụng hiệu quả mạng xã hội trong truyền thông công đoàn. Phong trào thi đua yêu nước trong công nhân, viên chức, lao động được triển khai rộng khắp. Tiếp tục đẩy mạnh phong trào “Lao động giỏi, Lao động sáng tạo”, đề xuất mới phong trào “Tham mưu giỏi, Phục vụ tốt”, “Đổi mới, Sáng tạo, Hiệu quả trong hoạt động Công đoàn”, phát động cuộc vận động “Cán bộ, công chức, viên chức nói không với tiêu cực”. 5 năm qua, đã có hơn 1 triệu sáng kiến, cải tiến kỹ thuật, giải pháp sản xuất với tổng giá trị làm lợi hơn 198 nghìn tỷ đồng. Các phong trào thi đua, gắn với việc học tập, làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh đã thúc đẩy nhiều sáng kiến, sáng tạo, tinh thần lao động quên mình, đóng góp thiết thực vào những thành quả quan trọng mà đất nước đạt được trong nhiệm kỳ vừa qua. Công đoàn tiếp tục khẳng định vai trò tham gia quản lý nhà nước, quản lý kinh tế - xã hội; tham gia kiểm tra, thanh tra, giám sát, phản biện xã hội; tuyên truyền, vận động đoàn viên, người lao động chấp hành chủ trương, chính sánh, pháp luật, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

Công tác tài chính Công đoàn được đổi mới theo hướng ngày càng minh bạch, tiết kiệm, hiệu quả, tập trung nguồn lực để chăm lo, bảo vệ quyền lợi người lao động. Hoạt động đối ngoại công đoàn đóng góp thiết thực vào công tác đối ngoại nhân dân của Đảng, khẳng định vị thể của tổ chức Công đoàn Việt Nam trong bối cảnh hội nhập.

Phương thức hoạt động công đoàn được đổi mới thông qua việc đổi mới cách thức ban hành các chủ trương, nghị quyết, quan tâm lựa chọn những vấn đề cụ thể, bức xúc để ra nghị quyết và tập trung chỉ đạo thực hiện. Đổi mới công tác chỉ đạo điều hành, tác phong, lề lối làm việc, tăng cường phân cấp, phân quyền gắn với kiểm tra, giám sát. Công tác nghiên cứu lý luận về công nhân, công đoàn được quan tâm; cải cách hành chính trong hệ thống công đoàn có bước tiến mới.

Kính thưa toàn thể Đại hội!

Cùng với sự lớn mạnh của tổ chức công đoàn, giai cấp công nhân Việt Nam đã lớn mạnh về số lượng, trưởng thành về chất lượng và khẳng định, phát huy vai trò, địa vị của mình trong thực tiễn xây dựng, bảo vệ Tổ quốc. Tính đến nay, cả nước có khoảng 24,5 triệu lao động làm công hưởng lương, trong đó công nhân lao động trong các doanh nghiệp chiếm khoảng 60%. Công nhân nước ta ngày càng được nâng cao về trình độ chuyên môn nghề nghiệp, bước đầu hình thành tác phong và kỷ luật lao động theo hướng hiện đại; ngày càng có nhiều cơ hội việc làm, đời sống vật chất và tinh thần không ngừng được cải thiện.

Về chính trị, giai cấp công nhân thật sự là chủ thể quan trọng trong đời sống chính trị của đất nước; phát huy vai trò lãnh đạo thông qua Đảng cầm quyền; phát huy quyền làm chủ thông qua Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa, tổ chức công đoàn và các tổ chức chính trị - xã hội. Về kinh tế, giai cấp công nhân đóng vai trò quan trọng trong đổi mới mô hình tăng trưởng, cơ cấu lại nền kinh tế, thúc đẩy công nghiệp hóa, hiện đại hóa; từng bước nâng cao năng suất lao động, chất lượng, sức cạnh tranh của nền kinh tế, của doanh nghiệp và sản phẩm; đóng góp to lớn tăng cường tiềm lực kinh tế đất nước. Tuy chỉ chiếm tỷ lệ trên 14% dân số, 27% lực lượng lao động xã hội, song hằng năm giai cấp công nhân Việt Nam đã tạo ra trên 65% giá trị tổng sản phẩm xã hội và hơn 70% ngân sách nhà nước. Về xã hội, giai cấp công nhân với bản lĩnh cách mạng và tính tích cực chính trị - xã hội thật sự là nòng cốt của khối đại đoàn kết toàn dân trên cơ sở liên minh công nhân, giai cấp nông dân, đội ngũ trí thức xã hội chủ nghĩa dưới sự lãnh đạo của Đảng; góp phần quan trọng giữ vững ổn định chính trị, trật tự, an toàn xã hội, xây dựng quan hệ lao động hài hòa, tiến bộ.

Kính thưa Đại hội!

Những năm tới, điều kiện, môi trường hoạt động của tổ chức Công đoàn, sự phát triển của giai cấp công nhân dự báo sẽ có những thay đổi quan trọng. Công đoàn và giai cấp công nhân Việt Nam phải đối mặt với nhiều thách thức mới. Lao động, việc làm trong nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa lấy kinh tế tư nhân làm vai trò động lực quan trọng; cùng với già hóa dân số, dịch chuyển lao động toàn cầu, lao động giá rẻ không còn là lợi thế, chất lượng an sinh và phúc lợi xã hội chưa cao và tác động của cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư, đặt ra những thách thức lớn đối với việc làm và đời sốngcủa một bộ phận không nhỏ người lao động. Xu hướng hội nhập quốc tế mạnh mẽ, nhất là việc tham gia các hiệp định thương mại tự do thế hệ mới và nước ta phê chuẩn các công ước cơ bản của Tổ chức Lao động quốc tế, cho phép ra đời tổ chức của người lao động tại doanh nghiệp ngoài Công đoàn, đặt ra khả năng Công đoàn Việt Nam không phải là sự lựa chọn duy nhất của một bộ phận người lao động, trực tiếp thách thức vai trò, vị thế của tổ chức Công đoàn, đặt ra cho cả hệ thống chính trị nhiều vấn đề phải quan tâm giải quyết. Người lao động tăng nhanh về số lượng, nâng cao về trình độ, song giai cấp công nhân có dấu hiệu hụt hẫng, bất cập và phân hóa là những yếu tố sẽ tác động rất lớn đến tổ chức Công đoàn và chiến lược xây dựng giai cấp công nhân Việt Nam.

Để “tổ chức Công đoàn Việt Nam mãi mãi xứng đáng là cơ sở chính trị - xã hội vững chắc của Đảng và Nhà nước ta; đội ngũ công nhân, viên chức, người lao động không ngừng lớn mạnh, là một điều kiện tiên quyết bảo đảm thành công của công cuộc đổi mới, công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước” như mong muốn của Tổng Bí thư, Chủ tịch Nước Nguyễn Phú Trọng tại Đại hội XII Công đoàn Việt Nam, chúng tôi xin tham mưu, đề xuất với Trung ương Đảng và Đại hội một số nội dung sau đây:

Thứ nhất, tăng cường và đổi mới phương thức lãnh đạo của Đảng đối với tổ chức và hoạt động công đoàn. Tạo điều kiện phát huy vai trò của công đoàn trong việc thực hiện chức năng, nhiệm vụ theo quy định của Hiến pháp và pháp luật, nhất là các nhiệm vụ trọng tâm, cốt lõi. Định hướng, quản lý tốt sự ra đời, hoạt động của các tổ chức của người lao động tại doanh nghiệp. Lãnh đạo việc tiếp tục hoàn thiện và thực hiện tốt chính sách tiền lương, tiền công, các chính sách phúc lợi và dịch vụ xã hội, đảm bảo cho giai cấp công nhân thực hiện tốt vai trò vừa là chủ thể của quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, vừa được thụ hưởng những thành quả của sự nghiệp vẻ vang này tương xứng với sự đóng góp của họ, tạo động lực thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội và giữ vững sự ổn định chính trị, xã hội.

Thứ hai, năm 2023, Trung ương tiến hành tổng kết Nghị quyết số 20 năm 2008 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng (khóa X) và Kết luận 79 năm 2013 về xây dựng giai cấp công nhân Việt Nam thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, đồng thời nghiên cứu ban hành nghị quyết về xây dựng giai cấp công nhân trong giai đoạn mới. Bộ Chính trị sớm thông qua “Đề án đổi mới tổ chức và hoạt động Công đoàn Việt Nam trong tình hình mới”, làm căn cứ ban hành nghị quyết chuyên đề, toàn diện về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với tổ chức Công đoàn Việt Nam để đáp ứng yêu cầu của tình hình mới.

Thứ ba, trong nội dung về xây dựng, chỉnh đốn Đảng và hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh cần nhấn mạnh yêu cầu giữ vững và phát huy bản chất giai cấp công nhân; xây dựng tư tưởng, lập trường, đạo đức, ý thức tổ chức, kỷ luật của giai cấp công nhân; chú trọng bồi dưỡng kết nạp những công nhân ưu tú vào Đảng và quy hoạch, đào tạo, bồi dưỡng thành cán bộ chủ chốt các cấp. Cần đẩy mạnh tổng kết thực tiễn, nghiên cứu lý luận về giai cấp công nhân trong thời kỳ mới; chú trọng giáo dục, tuyên truyền trong Đảng, trong hệ thống chính trị và toàn xã hội về vai trò, sứ mệnh lịch sử, truyền thống vẻ vang của giai cấp công nhân Việt Nam; hình thành nhận thức chung về yêu cầu, trách nhiệm toàn Đảng, cả hệ thống chính trị, toàn xã hội chung tay xây dựng giai cấp công nhân lớn mạnh.

Thứ tư, Nhà nước tiếp tục thể chế hóa các quan điểm, chủ trương của Đảng về công đoàn, giai cấp công nhân, người lao động thành pháp luật; tạo hành lang pháp lý tốt nhất bảo vệ người lao động, bảo đảm quyền con người, quyền công dân, phát huy hơn nữa vai trò của tổ chức Công đoàn và giai cấp công nhân trong sự nghiệp xây dựng và và bảo vệ Tổ quốc.

        Với niềm tin tuyệt đối vào sự lãnh đạo của Đảng, vào thành công của Đại hội, giai cấp công nhân và tổ chức Công đoàn Việt Nam nguyện tiếp tục phát huy truyền thống, đoàn kết một lòng dưới lá cờ vinh quang của Đảng, quyết tâm thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII, cùng toàn dân, toàn quân thực hiện khát vọng dân tộc, đưa nước ta trở thành nước phát triển vào giữa thế kỷ XXI.

        Xin trân trọng cám ơn Đại hội!

Trung tâm Báo chí Đại hội XIII