Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc chủ trì Hội nghị trực tuyến tổng kết 5 năm hoạt động của Tổ công tác của Thủ tướng Chính phủ

Ngày 16/3, tại Trụ sở Chính phủ, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc chủ trì Hội nghị trực tuyến tổng kết 5 năm hoạt động của Tổ công tác của Thủ tướng Chính phủ, mô hình thiết chế thuộc thẩm quyền quyết định của Thủ tướng lần đầu tiên được thành lập trong nhiệm kỳ này.

Báo cáo tóm tắt một số nét về kết quả 5 năm của Tổ công tác, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ Mai Tiến Dũng, Tổ trưởng Tổ công tác cho biết, kết thúc nhiệm kỳ Chính phủ khóa trước (2011-2016), tình hình thực hiện các nhiệm vụ, công việc được Chính phủ, Thủ tướng giao còn nhiều hạn chế. Tỷ lệ quá hạn thực hiện nhiệm vụ cao, trong đó có nhiều nhiệm vụ, chỉ đạo quan trọng liên quan đến thể chế, an sinh xã hội, thúc đẩy tăng trưởng chậm được triển khai; nhiều khó khăn, vướng mắc không được tháo gỡ kịp thời; kỷ luật, kỷ cương hành chính chưa nghiêm đã ảnh hưởng đến niềm tin của nhân dân và doanh nghiệp.

Điều này đặt ra yêu cầu phải tăng cường hiệu quả công tác đôn đốc, kiểm tra thực hiện nhiệm vụ Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ giao theo hướng thực chất, quyết liệt hơn, phải đổi mới về phương pháp, bảo đảm tất cả các nhiệm vụ giao phải được thực hiện đầy đủ, nghiêm túc, hướng tới chấm dứt tình trạng “bắn chỉ thiên” như ý kiến Thủ tướng đã nêu.

Tại Phiên họp Chính phủ đầu tiên của nhiệm kỳ (ngày 1/8/2016), Thủ tướng Chính phủ đã công bố, sau đó đã ban hành Quyết định 1642/QĐ-TTg ngày 19/8/2016 thành lập Tổ công tác của Thủ tướng Chính phủ kiểm tra việc thực hiện nhiệm vụ, kết luận, chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ (gọi tắt là Tổ công tác). Đây là sáng kiến của Thủ tướng, là một mô hình thiết chế thuộc thẩm quyền quyết định của Thủ tướng, lần đầu tiên được thành lập.

Tổng cộng đã có hơn 300 nhiệm vụ cụ thể được Tổ công tác báo cáo kiên nghị với Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ để giao các bộ, cơ quan, địa phương thực hiện.

Trong 5 năm qua, mỗi tháng Tổ công tác tổ chức từ 2-3 buổi làm việc với các bộ, cơ quan, địa phương. Đến nay đã tiến hành 104 cuộc kiểm tra với hàng trăm lượt làm việc với 80 bộ, cơ quan, địa phương, tổ chức 16 buổi làm việc với các Hiệp hội để lắng nghe phản hồi chính sách, những khó khăn, vướng mắc đối với hoạt động sản xuất, kinh doanh. Mỗi năm, hoạt động của Tổ công tác đều có những thông điệp cụ thể, có trọng tâm, trọng điểm.

Kết quả thực hiện nhiệm vụ giao, các đề án trong Chương trình công tác được cải thiện rất tích cực. Tỷ lệ nhiệm vụ quá hạn đến cuối năm 2020 chỉ còn 1,8%, giảm 23,4% so với thời điểm thành lập Tổ công tác. Tỷ lệ đề án chưa trình đến hết tháng 2/2021 chỉ còn 0,5%, bằng 1/4 so với cuối nhiệm kỳ trước (2,26%). Số văn bản quy định chi tiết chậm ban hành giảm thấp nhất từ trước đến nay. Đến 13/03/2021, chỉ còn 14 văn bản, so với 58 văn bản nợ vào cuối nhiệm kỳ Quốc hội khóa XII và 39 văn bản nợ vào cuối nhiệm kỳ Quốc hội khóa XIII.

Tổ công tác đã kịp thời đề xuất với Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo, yêu cầu các bộ, cơ quan phải rà soát, sửa đổi, bãi bỏ nhiều quy định tại 87 văn bản quy phạm pháp luật về kiểm tra chuyên ngành, điều kiện kinh doanh không cần thiết, bất hợp lý, gây cản trở, khó khăn cho hoạt động đầu tư, kinh doanh.

Nhiều vấn đề được dư luận quan tâm, bức xúc, khó khăn trong sản xuất, kinh doanh của người dân, doanh nghiệp chậm được xử lý, giải quyết đã được Tổ công tác phát hiện, kiến nghị với Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ và đôn đốc giải quyết kịp thời.

Cải cách thủ tục hành chính, xây dựng Chính phủ điện tử được thúc đẩy mạnh mẽ. Việc đưa vào vận hành 4 hệ thống thông tin nền tảng của Chính phủ điện tử đã mang lại lợi ích thiết thực cho người dân, doanh nghiệp; giúp cắt giảm 16.200 tỷ đồng/năm chi phí xã hội (theo cách tính của OECD).

Về bài học kinh nghiệm, Bộ trưởng, Chủ nhiệm VPCP nhấn mạnh, đó là làm việc quyết liệt, công tâm, trách nhiệm, không né tránh, ngại va chạm; tất cả vì công việc và đúng chức trách, nhiệm vụ được giao. Báo cáo thẳng thắn, khách quan, có minh chứng cụ thể; tham mưu, kiến nghị hiệu quả, đúng pháp luật, nhất là khi đề xuất tháo gỡ, vướng mắc về cơ chế, chính sách hay sửa đổi, bổ sung các quy định pháp luật. Sự sát cánh, đồng hành, tham gia tích cực và đưa tin kịp thời của các cơ quan báo chí đã giúp tạo sức ép, tăng tính công khai, minh bạch và đề cao trách nhiệm của các cơ quan, đơn vị được kiểm tra trong thực thi các cam kết, là một trong những nhân tố quan trọng nâng cao hiệu quả hoạt động của Tổ công tác.

Theo Bộ trưởng, Chủ nhiệm VPCP, học tập sáng kiến của Thủ tướng và kinh nghiệm hoạt động của Tổ công tác, 22 bộ, 63/63 địa phương đều đã thành lập Tổ công tác để theo dõi, đôn đốc, kiểm tra việc thực hiện nhiệm vụ được Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ giao cũng như nhiêm vụ được lãnh đạo bộ, địa phương giao. Thực tiễn hoạt động và kết quả đạt được thời gian qua khẳng định và minh chứng rõ nét cho thấy công tác đôn đốc, kiểm tra thực hiện nhiệm vụ giao là một chức năng, công cụ hữu hiệu phục vụ chỉ đạo, điều hành của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ.

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc kết luận Hội nghị

Kết luận Hội nghị Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đề nghị các bộ, các cơ quan, địa phương không được chủ quan, không được sớm bằng lòng với kết quả đạt được, phải tiếp tục chỉ đạo đẩy mạnh triển khai thực hiện nhiệm vụ được giao với tinh thần quyết liệt, không để nợ đọng nhiệm vụ.

Thủ tướng cho rằng, mặc dù Hội nghị không quá đông nhưng có đủ các “thành phần” liên quan trực tiếp đến quyền lợi của doanh nghiệp, người dân, liên quan đến việc tháo gỡ khó khăn, đến việc giảm tối đa nhũng nhiễu ảnh hưởng đến sự phát triển đất nước.

Nhắc lại lý do thành lập Tổ công tác, Thủ tướng chia sẻ, đầu nhiệm kỳ này, chúng ta thấy nhiều vấn đề đặt ra như kỷ luật, kỷ cương hành chính, đặc biệt là chậm xử lý công việc cho người dân, doanh nghiệp. Nhiều cơ chế chính sách chậm đi vào cuộc sống, nhiều tầng, nấc trung gian gây cản trở sự phát triển. Cho nên, niềm tin của người dân, của doanh nghiệp bị ảnh hưởng. Thủ tướng đã phát biểu tại phiên họp Chính phủ đầu tiên của nhiệm kỳ này là không được “bắn chỉ thiên”, “cứ nói mà không có giải pháp kiểm tra, kiểm soát, thúc đẩy giải quyết”. Thủ tướng nêu rõ, ách tắc này phải được tháo gỡ, phải chỉ rõ địa chỉ của cơ quan, đơn vị, cá nhân chịu trách nhiệm xử lý.

“Khắc phục tình trạng “bắn chỉ thiên”, “trên bảo dưới không nghe”, “phép vua thua lệ làng” và với tinh thần thắt chặt kỷ cương phép nước, Thủ tướng đã quyết định thành lập Tổ công tác cùng với những biện pháp khác để giải quyết ách tắc, để cởi trói cho sản xuất, không để các cơ quan chậm trễ, không bỏ quên, bỏ sót việc, làm cản trở sự phát triển. Trong đó, có một việc rất khó là cắt bỏ thủ tục bởi việc này liên quan đến cắt bỏ quyền lợi, lợi ích cá nhân, cục bộ. Vì vậy, tại các phiên họp Chính phủ thường kỳ hằng tháng, Chính phủ đều nghe Tổ công tác báo cáo kết quả hoạt động để xem xét, quyết định xử lý các vấn đề đặt ra như sửa các văn bản, cắt bỏ các thủ tục…

Thủ tướng ghi nhận, đánh giá cao kết quả của Tổ công tác, trong 5 năm qua, đã tiến hành 104 cuộc kiểm tra với 22 bộ, cơ quan ngang bộ, 2 cơ quan trực thuộc Chính phủ, 44 địa phương, 12 tập đoàn, tổng công ty Nhà nước. “Nhìn chung, Tổ công tác hoàn thành khá toàn diện cả 6 nhiệm vụ được giao trong Quyết định 1642 và 1289”, với tinh thần quyết liệt, không ngại va chạm.

Việc thực hiện nhiệm vụ Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ giao chuyển biến rất tích cực, đặc biệt tình trạng nợ đọng nhiệm vụ được chấn chỉnh. Đến nay, số nhiệm vụ quá hạn chỉ chiếm 1,8%, giảm gần 25% so với thời điểm Tổ công tác thành lập. Cả nhiệm kỳ Chính phủ, số đề án chưa trình chỉ chiếm 0,5%, chỉ bằng 1/4 so với cuối nhiệm kỳ trước.

Hoạt động của Tổ công tác đã được Hội nghị Trung ương 6 khóa XII đánh giá: “Việc thành lập Tổ công tác của Thủ tướng là cần thiết, Tổ hoạt động quyết liệt, không ngại va chạm đem lại hiệu quả tích cực. Đây là điểm sáng nhất cần phải đánh giá rõ và nhấn mạnh hơn…”.

Chính công tác kiểm tra đã góp phần ngày càng hoàn thiện thể chế, chính sách, khắc phục một phần quan trọng tình trạng “tham nhũng chính sách”, tư tưởng “cài cắm”, tạo rào cản, giấy phép con gây phiền hà cho người dân, doanh nghiệp.

Điều đáng mừng nữa là tình trạng nợ đọng văn bản quy định chi tiết được khắc phục. Đến 13/3/2021, chỉ còn nợ đọng 14 văn bản của năm 2020 (trong khi đó, cuối nhiệm kỳ Quốc hội khóa XII, Chính phủ nợ 58 văn bản; cuối nhiệm kỳ Quốc hội khóa XIII, Chính phủ nợ 39 văn bản).

“Và chúng tôi đang phấn đấu không còn văn bản quy định chi tiết nợ đọng trước khi khai mạc kỳ họp thứ 11 Quốc hội khóa XIV vào ngày 24/3/2021”, Thủ tướng nhấn mạnh. Hoạt động của Tổ công tác đã lan tỏa hiệu ứng tích cực đến nhiều bộ, cơ quan, địa phương khác trong việc thực hiện nhiệm vụ giao.

Cho rằng càng làm thủ công, càng tiếp xúc trực tiếp giữa cơ quan Nhà nước với người dân, doanh nghiệp thì càng dễ xảy ra tiêu cực, Thủ tướng đánh giá cao Tổ công tác đã áp dụng công nghệ trong quá trình xử lý. “Chốt” lại phần đánh giá, Thủ tướng tặng Tổ công tác “8 chữ” là “Quyết liệt, Kịp thời, Hiệu quả, Thực chất”.

Tuy nhiên, Thủ tướng lưu ý một số việc. Nhiệm vụ quan trọng nhất của VPCP là xây dựng, đôn đốc, kiểm tra thực hiện chương trình hành động, chương trình công tác của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ.

Có thể nói Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ làm việc có tốt không, có hiệu quả không là do triển khai công tác. Mọi việc cần chủ động, khoa học, phù hợp với thực tiễn diễn ra, ứng phó kịp thời với thay đổi của đời sống xã hội, có trọng tâm, trọng điểm, quyết liệt, quyết tâm cao. Tổ công tác phải tập trung vào nhiệm vụ quan trọng, chính yếu này.

“Thời gian qua các đồng chí đã dành nhiều thời gian triển khai khá rộng, nhiều hoạt động khác nhau. Thậm chí có những việc còn chồng lấn với chức năng, nhiệm vụ của các bộ, ngành. Các đồng chí phải chú ý tập trung một số việc trọng điểm chứ không phải tập trung nhiều quá vào cắt giảm điều kiện kinh doanh, thủ tục hành chính”.

Tổ công tác tại nhiều bộ, cơ quan, địa phương chỉ dừng lại ở mức độ kiểm tra theo đầu việc, kiểm đếm công việc, theo dõi tiến độ mà chưa kiểm tra, đánh giá chất lượng, kết quả thực hiện theo yêu cầu đề ra. Điều này dẫn đến tình trạng nhiều trường hợp vẫn còn hình thức, chưa thực chất, đối phó. Tổ công tác không phải là cấp trên của các bộ, ngành, địa phương mà chỉ được ủy quyền của Thủ tướng trong việc kiểm tra, đôn đốc, phát hiện. Vì thế, Tổ công tác không làm thay chức năng quản lý nhà nước của các bộ, ngành. Trong quá trình này, cần hợp tác thân thiện, thẳng thắn, cùng phối hợp xử lý công việc chung.

Thủ tướng nêu rõ, cần tăng cường phương thức lãnh đạo, có chủ trương đúng, việc tổ chức thực hiện là quan trọng nhưng nếu thiếu kiểm tra, đôn đốc thì kết quả chưa tốt. Bác Hồ từng nói: “Không có kiểm tra, giám sát thì coi như không có lãnh đạo”. Do đó, kiểm tra, đôn đốc là nhiệm vụ rất quan trọng, cần được phát huy hiệu quả hơn nữa trong thời gian tới của mọi cấp, mọi ngành. “Chủ trương 1, biện pháp 10 thì kiểm tra, đôn đốc 20 thì mới thành công”. Thành quả của chúng ta chỉ là bước đầu quan trọng, chứ không phải say mê với thành tích mà chưa thấy những bất cập, tồn tại của đất nước, của xã hội, kể cả Tổ công tác, Thủ tướng lấy ví dụ vẫn còn tình trạng trì trệ trong công việc, sự lạc hậu của một số thể chế chính sách.

Thủ tướng đề nghị các bộ, các cơ quan, địa phương không được chủ quan, không được sớm bằng lòng với kết quả đạt được, phải tiếp tục chỉ đạo đẩy mạnh triển khai thực hiện nhiệm vụ được giao với tinh thần quyết liệt, không để nợ đọng nhiệm vụ. Bộ trưởng, Thủ trưởng các cơ quan ngang bộ tiếp tục đề cao vai trò, trách nhiệm, có giải pháp giải quyết dứt điểm tình trạng chậm, nợ ban hành văn bản pháp luật để không nợ đọng. Không để tình trạng chồng chéo, vướng mắc trong thể chế hiện hành, không để ban hành sai những thể chế kìm hãm sự phát triển.

Tất cả các bộ, cơ quan, địa phương trên cả nước có những giải pháp cụ thể thúc đẩy và nâng cao hoạt động của Tổ công tác của Bộ, cơ quan, địa phương trong đôn đốc, kiểm tra thực hiện nhiệm vụ, tiếp tục đổi mới phương thức./.

Mạnh Hùng