Ngày 6/5/2021 tại Hà Nội, Tổng cục Thống kê tổ chức Lễ Kỷ niệm 75 năm ngày thành lập ngành (6/5/1946 – 6/5/2021) và đón nhận Huân chương Lao động hạng Nhất theo hình thức trực tiếp kết hợp trực tuyến tại các điểm cầu của ngành trong cả nước và đón nhận Huân chương Lao động hạng nhất.

Nhìn lại chặng đường 75 năm ngành thống kê Việt Nam

Ngày 6/5/1946, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã ký Sắc lệnh số 61/SL thành lập Bộ Quốc dân kinh tế trong đó có Nha Thống kê Việt Nam – Tổ chức tiền thân của ngành Thống kê nước ta ngày nay. Đặc biệt, Thủ tướng Chính phủ đã ký Quyết định số 510/QĐ-TTg lấy ngày mùng 6 tháng 5 hằng năm là ngày Thống kê Việt Nam. Đây là niềm vinh dự, tự hào của những người làm công tác thống kê trên khắp mọi miền Tổ quốc. Điều này cho thấy sự ghi nhận của Đảng, Nhà nước, xã hội đối với những đóng góp to lớn của ngành Thống kê, của những người làm công tác thống kê trong công cuộc xây dựng và bảo vệ đất nước.

Năm 1956, Thủ tướng Chính phủ ban hành Điều lệ số 695/TTg về tổ chức Cục Thống kê Trung ương (thuộc Ủy ban Kế hoạch Nhà nước), Cơ quan Thống kê địa phương và Tổ chức thống kê ở các Cơ quan Bộ của nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa. Đến cuối năm 1957, hầu hết các tỉnh và thành phố trực thuộc Trung ương của miền Bắc đã có Cơ quan Thống kê địa phương.

Năm 1961, Chính phủ ban hành Nghị định số 131/CP quy định nhiệm vụ, quyền hạn và bộ máy Tổng cục Thống kê. Theo đó, Tổng cục Thống kê là cơ quan trực thuộc Hội đồng Chính phủ.

Năm 1974, Hội đồng Chính phủ ban hành Nghị định số 72/CP, trong đó quy định Tổng cục Thống kê là cơ quan thuộc Chính phủ, có các vụ trực thuộc, các Chi cục thống kê cấp tỉnh, Phòng Thống kê cấp huyện. Đây là giai đoạn đánh dấu ngành Thống kê được tổ chức theo hệ thống “ngành dọc” thống nhất từ Trung ương đến cấp huyện.

Năm 1988, Hội đồng Bộ trưởng ra Quyết định số 81/HĐBT quy định lại chức năng, nhiệm vụ và tổ chức bộ máy của ngành Thống kê các cấp. Theo Quyết định này, bộ máy thống kê địa phương được chuyển giao từ Tổng cục Thống kê quản lý sang Ủy ban nhân dân tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương quản lý.

Năm 1994, Chính phủ ban hành Nghị định số 23/CP quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và tổ chức bộ máy của Tổng cục Thống kê thay thế Quyết định số 81/HĐBT năm 1988. Theo Nghị định này, Tổng cục Thống kê trở lại quản lý theo ngành dọc. Đây là sự kiện có ý nghĩa đặc biệt quan trọng đối với sự phát triển và trưởng thành của ngành Thống kê, tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động thống kê trong giai đoạn công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước.

Từ năm 1994 tới nay, mặc dù nhiều lần sửa đổi chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và tổ chức bộ máy nhưng Tổng cục Thống kê vẫn thực hiện quản lý theo ngành dọc. Đó là điều kiện thuận lợi để Tổng cục Thống kê triển khai nghiệp vụ một cách thống nhất, đồng bộ, giữ vững được tính độc lập về chuyên môn.

Nhìn lại chặng đường hình thành, phát triển, đổi mới và hội nhập trong suốt 75 năm qua, trong mỗi giai đoạn, mỗi thời kỳ, với mỗi tên gọi khác nhau, dù tổ chức bộ máy và chức năng, nhiệm vụ có thay đổi, nhưng ngành Thống kê luôn hoàn thành mọi nhiệm vụ mà Đảng và Nhà nước giao phó. Biên soạn và cung cấp đầy đủ, kịp thời thông tin kinh tế – xã hội, những bằng chứng xác thực giúp Lãnh đạo Đảng, Nhà nước xây dựng, giám sát và đánh giá thực hiện Chiến lược, kế hoạch phát triển kinh tế – xã hội của đất nước, Bộ, ngành và địa phương. Thống kê chính là công cụ quan trọng giúp cơ quan quản lý nhà nước các cấp ban hành những quyết sách lớn, quan trọng; đồng thời phản ánh, đánh giá trung thực, khách quan thực trạng kinh tế – xã hội, phục vụ công tác quản lý, chỉ đạo, điều hành của các cấp, các ngành đảm bảo thực hiện theo mục tiêu đề ra. Những cố gắng, nỗ lực và đóng góp của ngành Thống kê Việt Nam được cộng đồng quốc tế đánh giá cao.

Với những thành quả đạt được trong 75 năm xây dựng và phát triển, ngành Thống kê đã được Đảng, Nhà nước ghi nhận và xã hội tôn vinh. Nhiều đơn vị, cá nhân trong Ngành đã được Đảng và Nhà nước tặng nhiều huân, huy chương, phần thưởng cao quý. Toàn ngành Thống kê đã được Nhà nước tặng thưởng Huân chương Hồ Chí Minh (năm 2006), hai lần nhận Huân chương Độc lập hạng Nhất (năm 1996 và năm 2011), Huân chương Độc lập hạng Ba (năm 2016). Trong ngày kỷ niệm này, ngành Thống kê vinh dự được đón nhận Huân chương Lao động hạng Nhất và Quyết định của Thủ tướng Chính phủ về việc công nhận ngày 6/5 hằng năm là “Ngày Thống kê Việt Nam”, vinh danh những đóng góp của toàn ngành Thống kê đối với sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

Tổng cục trưởng Tổng cục Thống kê Nguyễn Thị Hương phát biểu tại buổi lễ (Ảnh: TCTK)

Phát biểu tại buổi lễ, Tổng cục trưởng Nguyễn Thị Hương nêu bật truyền thống vẻ vang 75 năm phát triển của ngành, đồng thời khẳng định: Kế thừa và phát huy những thành tựu và kết quả đạt được của 75 năm qua, trong thời gian tới, ngành Thống kê sẽ tiếp tục đổi mới sáng tạo, tạo sự chuyển biến mạnh mẽ để phát triển nhanh và vững chắc.

Tổng cục trưởng Nguyễn Thị Hương khẳng định, tới đây, toàn ngành Thống kê sẽ tập trung vào thực hiện tốt các nhiệm vụ và giải pháp cụ thể, như: Hoàn thiện thể chế, đổi mới mô hình tổ chức, phát triển nguồn nhân lực; Xây dựng, hoàn thiện, ban hành và áp dụng các tiêu chuẩn, quy trình, mô hình thống kê; Hiện đại hóa hoạt động thu thập, xử lý và quản trị dữ liệu; Đổi mới hoạt động xác định nhu cầu, phân tích, dự báo, biên soạn và phổ biến thông tin thống kê; Đẩy nhanh tư liệu hóa, chuyển đổi số trong công tác thống kê; Mở rộng, nâng cao chất lượng và hiệu quả hoạt động hợp tác quốc tế, thống kê nước ngoài trong công tác thống kê; Đẩy mạnh hoạt động nghiên cứu khoa học, đổi mới sáng tạo; Tăng cường kiểm tra, giám sát, thanh tra chuyên ngành thống kê; Tăng cường cơ sở vật chất và huy động các nguồn lực tài chính phục vụ công tác thống kê.

Ghi nhận nỗ lực và đóng góp to lớn của ngành thống kê trong suốt 75 năm qua

Đồng chí Lê Minh Khái, Bí thư Trung ương Đảng, Phó Thủ tướng Chính phủ dự và phát biểu chỉ đạo tại buổi lễ (Ảnh: TCTK)

Tại Lễ kỷ niệm, Phó Thủ tướng Lê Minh Khái thay mặt Chính phủ gửi lời chúc mừng tới toàn thể cán bộ công chức, viên chức của Tổng cục Thống kê nhân kỷ niệm 75 năm ngày thành lập ngành và biểu dương những thành tích đã đạt được, những đóng góp to lớn và sự nỗ lực phấn đấu của các thế hệ cán bộ, công chức, viên chức, người lao động toàn ngành Thống kê trong suốt 75 năm qua. Đặc biệt, Phó Thủ tướng chúc mừng sự kiện Thủ tướng Chính phủ công nhận ngày 6/5 hàng năm là ngày Thống kê Việt Nam.

Phó Thủ tướng đề nghị, thời gian tới, ngành Thống kê tiếp tục phát huy những thành quả lớn lao mà các thế hệ đi trước để lại, nâng cao bản lĩnh chính trị, ý thức đạo đức nghề nghiệp, nỗ lực đổi mới mạnh mẽ tư duy để tranh thủ thời cơ, vượt qua thách thức; khắc phục các tồn tại xây dựng ngành Thống kê ngày càng phát triển mạnh mẽ, khẳng định vai trò vị thế của ngành. Đồng thời, cần lưu ý thực hiện tốt một số nhiệm vụ, đó là: Tiếp tục nâng cao chất lượng thông tin thống kê; phản ánh kịp thời và dự báo những biến động lớn của từng ngành, lĩnh vực; hình thành hệ thống cơ sở dữ liệu dự báo, cảnh báo kinh tế – xã hội, ngành, lĩnh vực, phục vụ sự lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành của Đảng, Quốc hội, Chính phủ, các Bộ, ngành và địa phương, đáp ứng tốt hơn nhu cầu thông tin thống kê của các đối tượng dùng tin; Tập trung xây dựng chương trình hành động và kế hoạch chi tiết để triển khai có hiệu quả Chiến lược phát triển Thống kê giai đoạn 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2045; Tiếp tục đổi mới công tác phương pháp chế độ thống kê, tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin trong hoạt động thống kê; Nâng cao trình độ chuyên môn của đội ngũ làm công tác thống kê; Tăng cường hợp tác quốc tế trong lĩnh vực thống kê, đẩy mạnh hoạt động cung cấp và phổ biến thông tin thống kê theo chuẩn mực và thông lệ quốc tế.

Phó Thủ tướng tin tưởng rằng tập thể lãnh đạo, cán bộ, công chức, viên chức, người lao động ngành Thống kê tiếp tục phát huy truyền thống tốt đẹp và những thành tựu to lớn trong 75 năm qua, vượt qua khó khăn thách thức, nỗ lực phấn đấu hơn nữa, hoàn thành xuất sắc các nhiệm vụ được giao, ngày càng trưởng thành, vững mạnh về mọi mặt, xứng đáng với các thế hệ đi trước và niềm tin của Đảng, Nhà nước và Nhân dân, đóng góp nhiều hơn nữa cho sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc./.

Hà Anh