Bến Nhà Rồng-Bảo tàng Hồ Chí Minh chi nhánh TP Hồ Chí Minh đã trở thành một địa chỉ giáo dục về lịch sử cách mạng, về tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh và cuộc đời hoạt động cách mạng vĩ đại của Người.

Thời gian qua bên cạnh những kết quả, thành tựu, trong lĩnh vực văn hóa của TP Hồ Chí Minh còn nhiều bất cập, hạn chế. Sự phát triển và đầu tư phát triển văn hóa của Thành phố chưa tương xứng, chưa đủ để tác động mạnh, hiệu quả đến xây dựng con người và môi trường văn hóa tích cực. Môi trường văn hóa còn tồn tại nhiều biểu hiện thiếu lành mạnh, ngoại lai, trái với thuần phong mỹ tục; tệ nạn xã hội, tội phạm một số nơi có chiều hướng gia tăng.

Có thể nói, hệ thống thiết chế văn hóa của Thành phố phát triển chậm, không đáp ứng quy mô và cơ cấu dân số, một số khu vực đang có dấu hiệu xuống cấp, hoạt động không hiệu quả như hệ thống nhà hát, rạp chiếu phim, khu vui chơi, giải trí. Còn quá ít những tác phẩm văn học, nghệ thuật có giá trị cao về tư tưởng và nghệ thuật; hoạt động lý luận và phê bình văn học, nghệ thuật chưa theo kịp yêu cầu, một số tác phẩm chạy theo thị hiếu, chất lượng thấp, thậm chí có hại. Thành phố cũng chưa đề xuất được cơ chế, chính sách khuyến khích hữu hiệu để thu hút các nguồn lực xã hội đầu tư phát triển văn hóa… Đặc biệt, hiện nay, Thành phố đang thiếu những công trình văn hóa đạt chuẩn về biểu diễn nghệ thuật đỉnh cao, công trình mang tính biểu trưng hoặc đáp ứng yêu cầu giao lưu, hội nhập văn hóa, nghệ thuật quốc tế.

Trước thực tế trên, Thành phố đã xây dựng Chiến lược phát triển ngành văn hóa giai đoạn 2020-2035 với 15 nhiệm vụ, tập trung vào việc xây dựng và phát triển không gian văn hóa Hồ Chí Minh; đầu tư mạng lưới, cơ sở vật chất và hoạt động văn hóa, bao gồm: Xây dựng đời sống văn hóa cơ sở; thiết chế văn hóa; di sản văn hóa, bảo tàng; lễ hội; thư viện; không gian văn hóa công cộng; nhiếp ảnh, mỹ thuật, triển lãm, tượng đài; karaoke, vũ trường; quảng cáo; điện ảnh; sân khấu, rạp hát; hoạt động nghệ thuật; tuyên truyên cổ động; thực hiện quyền tác giả và các quyền liên quan; phát triển nguồn nhân lực…

Thành phố xác định mục tiêu xây dựng TP Hồ Chí Minh thành một trung tâm văn hóa, nghệ thuật, nghiên cứu khoa học và đào tạo nhân lực văn hóa, nghệ thuật và công tác gia đình lớn của cả nước, có thị trường mỹ thuật, sân khấu - điện ảnh và nghệ thuật biêu diễn phát triển mạnh đứng đầu cả nước.

UBND TP cho biết, chiến lược tiến tới việc xây dựng đồng bộ hệ thống thiết chế văn hóa, đưa vào hoạt động có hiệu quả một số công trình văn hóa xứng tầm với thời đại, đảm bảo nhu cầu sinh hoạt và hưởng thụ văn hóa của Nhân dân. Thành phố sẽ hoàn chỉnh và phê duyệt quy hoạch mạng lưới thiết chế văn hóa Thành phố đến năm 2030, tầm nhìn 2035, trong đó điểm nhấn là xây dựng mới Trung tâm văn hóa Thành phố đa năng.

Về công tác bảo tàng, đến năm 2035 cơ bản hoàn thành nâng cấp, mở rộng các bảo tàng hiện có và đầu tư xây dựng đưa vào hoạt động Bảo tàng TP Hồ Chí Minh tại Khu công viên Lịch sử văn hóa các dân tộc.

Chiến lược đề ra nhiệm vụ bảo tồn và phát triển các lễ hội truyền thống, lễ hội dân gian; điều tra, sưu tầm toàn diện các giá trị văn hóa phi vật thể tiêu biểu.

TP Hồ Chí Minh tập trung phát triển không gian văn hóa công cộng, đảm bảo về mặt quy hoạch đô thị, đáp ứng nhu cầu sinh hoạt cộng đồng của Nhân dân. Song song đó, phát triển lĩnh vực nhiếp ảnh, mỹ thuật, triển lãm, tượng đài và tranh hoành tráng, thành lập Trung tâm tổ chức triển lãm và sự kiện Thành phố. Quy hoạch và xây dựng tượng đài và tranh hoành tráng trong thời gian tới để xứng tầm với sự phát triển của Thành phố.

Bên cạnh đó, Thành phố sẽ đẩy mạnh việc củng cố và phát triển lĩnh vực điện ảnh hiện đại, hiện đại hóa công nghiệp điện ảnh, hình thành trung tâm điện ảnh của cả nước.

Về hoạt động nghệ thuật, Thành phố đẩy mạnh phát triển thị trường cho các tác phẩm sân khấu, âm nhạc, các chương trình biểu diễn, bảo tồn và phát huy nghệ thuật truyền thống dân tộc kết hợp với các loại hình nghệ thuật đương đại. Nâng cao chất lượng nghệ thuật, phấn đấu tạo được nhiều tác phẩm nghệ thuật đỉnh cao.

Cùng với đó là vấn đề phát triển nguồn nhân lực làm công tác quản lý văn hóa và hoạt động trong lĩnh vực văn hóa đảm bảo về chuyên môn, nghiệp vụ; có chính sách đào tạo chuyên môn tại các nước có nền nghệ thuật phát triển...

Riêng với xây dựng không gian văn hóa Hồ Chí Minh, ngoài công tác tuyên truyền, giới thiệu, tôn vinh Chủ tịch Hồ Chí Minh bằng những hình thức phong phú và đang dạng, Thành phố xác định đấy mạnh các hoạt động sáng tác, xuất bản ấn phẩm các tác phẩm văn học, nghệ thuật, báo chí, phim tư liệu, phóng sự, video clip... về Chủ tịch Hồ Chí Minh, về kết quả học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh, về các gương điến hình tiêu biểu, những mô hình mới, cách làm hay, hiệu quả trong học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh của các ngành, các giới và người dân Thành phổ.

Bên cạnh đó, Thành phố cũng đẩy mạnh công tác sưu tâm tài liệu, hiện vật gôc, hiện vật liên quan đến hoạt động của Chủ tịch Hồ Chí Minh; Cải tạo, nâng cấp, xây dựng các di tích, địa chỉ gắn liền với Chủ tịch Hồ Chí Minh tại địa phương...

V.Thúy