Ủy ban Dân tộc thực hiện Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng vừa được Bộ trưởng, Chủ nhiệm Hầu A Lềnh ký ban hành. Ảnh: Phương Liên

Theo đó, ngay trong năm 2021, Ủy ban Dân tộc tập trung phối hợp với các Bộ, ngành, Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố tham mưu cho Thủ tướng Chính phủ phê duyệt: Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021 - 2030; danh sách các dân tộc còn gặp nhiều khó khăn, có khó khăn đặc thù giai đoạn 2021 - 2025; Chiến lược công tác dân tộc giai đoạn 2021 - 2030, tầm nhìn đến 2045; Đề án xác định thành phần, tên gọi của một số dân tộc và xây dựng danh mục các dân tộc Việt Nam. Trình Chính phủ Nghị định quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của Ủy ban Dân tộc.

Từ năm 2021, hai năm một lần tổ chức tuyên dương người có uy tín, nhân sĩ trí thức và doanh nhân tiêu biểu dân tộc thiểu số toàn quốc. Hàng năm, tổ chức tuyên dương học sinh, sinh viên, thanh niên dân tộc thiểu số xuất sắc, tiêu biểu.

Năm 2022, Ủy ban Dân tộc phối hợp cùng các Bộ, ngành trình Chính phủ sửa đổi, bổ sung Nghị định 05/2011/NQĐ-CP về công tác dân tộc.

Năm 2024, xây dựng báo cáo khả thi Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2026 - 2030; trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tổ chức Đại hội đại biểu các dân tộc thiểu số cấp tỉnh, cấp huyện; tiến hành điều tra thu thập thông tin về thực trạng kinh tế - xã hội của 53 dân tộc thiểu số.

Năm 2025, tổ chức tổng kết giai đoạn I về kết quả thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số, trình Quốc hội cơ chế, chính sách tiếp tục thực hiện trong giai đoạn 2026 - 2030.

Báo cáo chính trị của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khoá XII tại Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng đặt mục tiêu:

- Đến năm 2025, kỷ niệm 50 năm giải phóng hoàn toàn miền Nam, thống nhất đất nước: Là nước đang phát triển, có công nghiệp theo hướng hiện đại, vượt qua mức thu nhập trung bình thấp.

- Đến năm 2030, kỷ niệm 100 năm thành lập Đảng: Là nước đang phát triển, có công nghiệp hiện đại, thu nhập trung bình cao.

- Đến năm 2045, kỷ niệm 100 năm thành lập nước Việt Nam Dân chủ Cộng hoà, nay là nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam: Trở thành nước phát triển, thu nhập cao.

Hiện nay, vùng lõi nghèo, chậm phát triển của cả nước chính là vùng dân tộc thiểu số và miền núi. Vì vậy, nếu vùng dân tộc thiểu số và miền núi phát triển thì sẽ góp phần quan trọng vào kết quả thực hiện mục tiêu chung của quốc gia.

Để thúc đẩy vùng dân tộc thiểu số và miền núi phát triển, ngày 18/11/2019, Quốc hội khóa XIV đã thông qua Nghị quyết số 88 phê duyệt Đề án tổng thể phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021 - 2030.

Ngày 19/6/2020, Quốc hội khóa XIV thông qua Nghị quyết số 120 phê duyệt chủ trương đầu tư Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021 - 2030.

Những nghị quyết trên của Quốc hội chính là sự cụ thể hóa đường lối lãnh đao của Đảng, được thể hiện tại Báo cáo đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội 5 năm 2016 - 2020 và phương hướng, nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội 5 năm 2021-2025 của Ban Chấp hành Trung ương khóa XII trình Đại hội XIII, đó là: “Tập trung hoàn thiện và triển khai thực hiện tốt các chính sách dân tộc trên tất cả các lĩnh vực, nhất là các chính sách đặc thù giải quyết những khó khăn của đồng bào dân tộc thiểu số. Tạo sinh kế, việc làm, định canh, định cư vững chắc cho đồng bào dân tộc thiểu số, nhất là ở vùng sâu, vùng xa, vùng biên giới. Tập trung triển khai hiệu quả Chương trình mục tiêu quốc gia Phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021 - 2030. Bảo vệ và phát triển dân số các dân tộc thiểu số có dưới 10 nghìn người, đặc biệt là những dân tộc thiểu số có nguy cơ suy giảm giống nòi”.

Đối với Ủy ban Dân tộc, các nhiệm vụ được đặt ra trong Chương trình hành động thực hiện Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng chính là nhằm phục vụ đường lối lãnh đạo, mục tiêu chung đã Đại hội XIII đã đề ra trên địa bàn vùng dân tộc thiểu số và miền núi. Trong đó, đặt mục tiêu phấn đấu đến năm 2025, thu nhập bình quân của người dân tộc thiểu số tăng trên 2 lần so với năm 2020; giảm tỷ lệ hộ nghèo trong đồng bào dân tộc thiểu số mỗi năm trên 3% để đến năm 2030 còn dưới 10% theo chuẩn nghèo đa chiều hiện nay; đến năm 2025, giảm 50% số xã, thôn, bản đặc biệt khó khăn để đến năm 2030 cơ bản không còn xã, thôn bản đặc biệt khó khăn.

Về cơ sở hạ tầng, phấn đấu hết năm 2025, 100% xã có đường ô tô đến trung tâm xã được rải nhựa hoặc bê tông; 70% thôn có đường ô tô đến trung tâm được cứng hóa; 100% số trường, lớp học, trạm y tế được xây dựng kiên cố hóa; 99% số hộ được sử dụng điện lưới quốc gia; 90% số hộ được sử dụng nước sinh hoạt hợp vệ sinh; 100% đồng bào được xem truyền hình và nghe đài phát thanh.

Đến năm 2025, cơ bản hoàn thành sắp xếp ổn định số hộ di cư không theo kế hoạch. Đến năm 2030, quy hoạch sắp xếp, di dời 100% hộ dân tộc thiểu số đang cư trú phân tán, rải rác trong rừng đặc dụng, các khu vực xa xôi, hẻo lánh, nơi có nguy cơ cao xảy ra lũ ống, lũ quét, sạt lở đất đến tái định cư ở những nơi an toàn, bền vững.

Bảo tồn và phát triển các giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp của các dân tộc, phấn đấu đến 2025, có 80% thôn có nhà sinh hoạt cộng đồng; 50% thôn có đội văn hóa, văn nghệ truyền thống hoạt động thường xuyên, có chất lượng.

Phát động phong trào ăn ở hợp vệ sinh, phòng chống suy dinh dưỡng trẻ em, thực hiện đồng bộ các giải pháp nâng cao thể trạng, tầm vóc, trí tuệ, sức khỏe của người dân tộc thiểu số; ngăn chặn có hiệu quả nạn tảo hôn, sớm chấm dứt tình trạng hôn nhân cận huyết thống… 

Tập trung phối hợp với các Bộ, ngành, các tỉnh, thành phố tham mưu cho Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021 - 2030 là một trong những nhiệm vụ trọng tâm trong Chương trình hành động thực hiện Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng của Ủy ban Dân tộc./.

Vũ Linh