Liên quan tới việc triển khai thực hiện Luật Hợp tác xã năm 2012 và tình hình thực hiện Nghị quyết số 13-NQ/TW ngày 18/3/2002 Hội nghị lần thứ 5, Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa IX về tiếp tục đổi mới, phát triển và nâng cao hiệu quả KTTT trên địa bàn tỉnh Bình Dương, báo cáo của UBND tỉnh Bình Dương chỉ rõ, KTTT, HTX tỉnh Bình Dương đã có những chuyển biến mạnh mẽ về nội dung, phương thức hoạt động. Quy mô của HTX được thể hiện qua số lượng thành viên và phạm vi hoạt động của HTX; số lượng các HTX áp dụng khoa học công nghệ mới, hiện đại vào sản xuất, kinh doanh, tham gia vào sản xuất nông nghiệp công nghệ cao ngày càng nhiều. Đặc biệt, các HTX nông nghiệp đã hoạt động gắn với các sản phẩm chủ lực của vùng, thực hiện liên kết chuỗi. Nhiều HTX liên kết với các siêu thị, doanh nghiệp lớn để mở rộng thị trường tiêu thụ, góp phần nâng cao chất lượng sản phẩm, khả năng cạnh tranh cũng như chủ động nghiên cứu, mở rộng thị trường, không những trong nước mà còn xuất khẩu…

Đáng chú ý, qua 20 năm triển khai thực hiện Nghị quyết số 13-NQ/TW và 10 năm thực hiện Luật HTX năm 2012, số lượng HTX tăng theo từng năm, phát triển khá đồng đều ở các địa phương trong tỉnh, chất lượng hoạt động được nâng lên. Các HTX từng bước hoạt động đúng bản chất, ngày càng tập trung hơn vào việc hỗ trợ kinh tế hộ thành viên thông qua cung cấp các dịch vụ hoặc việc làm cho thành viên, nhất là HTX nông nghiệp. Các HTX đã áp dụng khoa học công nghệ mới, hiện đại vào sản xuất, kinh doanh, tham gia vào sản xuất nông nghiệp công nghệ cao ngày càng nhiều; đặc biệt, các HTX nông nghiệp đã hoạt động gắn với các sản phẩm chủ lực của vùng, thực hiện liên kết chuỗi, nhiều HTX liên kết với các siêu thị, doanh nghiệp lớn để mở rộng thị trường tiêu thụ, góp phần nâng cao chất lượng sản phẩm, khả năng cạnh tranh.

Quỹ tín dụng nhân dân (QTDND) được giữ vững, ổn định và phát triển, thường xuyên hỗ trợ vốn cho hộ sản xuất kinh doanh nhỏ, góp phần khắc phục nạn cho vay nặng lãi ở địa phương; hoạt động sản xuất, kinh doanh của khu vực KTTT, HTX ngày càng có hiệu quả. Đây là những nhân tố tác động đến sự phát triển của khu vực KTTT, HTX trong thời gian qua.

Tính đến 31/12/2020, toàn tỉnh Bình Dương có 127 THT, giảm 2,4% so với năm 2019, với 1.242 thành viên, vốn hoạt động 33 tỷ đồng. THT hoạt động chủ yếu trong lĩnh vực nông nghiệp (trồng trọt và chăn nuôi). Toàn tỉnh có 199 HTX (trong đó có 15 HTX tạm ngưng hoạt động), với 30.481 thành viên.

Trong năm 2020, tuy tình hình hoạt động sản xuất kinh doanh của HTX gặp nhiều khó khăn do ảnh hưởng của dịch COVID-19; toàn tỉnh có 100% HTX đã chuyển đổi hình thức tổ chức và hoạt động đúng theo Luật HTX năm 2012.

Hoạt động sản xuất kinh doanh của khu vực KTTT, HTX đạt hiệu quả, đóng góp quan trọng vào quá trình phát triển kinh tế - xã hội của địa phương. Các HTX tiếp tục được củng cố và chú trọng chấn chỉnh nâng cao hiệu quả hoạt động sản xuất - kinh doanh từng bước khắc phục những tồn tại thiếu sót trong tổ chức và hoạt động, hoàn chỉnh phương án sản xuất kinh doanh, kết hợp dịch vụ với kinh doanh tổng hợp. Các HTX mới thành lập đảm bảo đầy đủ các quy định theo Luật HTX năm 2012, huy động được nguồn lực, đa dạng hóa ngành nghề, chủ động góp vốn đầu tư, đổi mới công nghệ, nhà xưởng thiết bị sản xuất, mở rộng quy mô tạo thêm sản phẩm mới, liên kết với các thành phần kinh tế, công ty, doanh nghiệp trong và ngoài tỉnh để phát triển sản xuất kinh doanh đem lại hiệu quả cho HTX, giải quyết việc làm cho người lao động. Từ đó, đã nâng cao vai trò, vị thế của HTX trong công cuộc xây dựng nông thôn mới.

Đến nay, toàn tỉnh Bình Dương có 100% xã đạt tiêu chí số 13 trong Bộ tiêu chí Quốc gia xây dựng nông thôn mới. Đa phần các HTX làm ăn đều có lãi, thực hiện đầy đủ nghĩa vụ thuế đối với nhà nước; thu nhập, đời sống thành viên viên HTX, người lao động hàng năm đều tăng lên. Góp phần từng bước nâng cao đời sống vật chất, tinh thần và thay đổi diện mạo nông nghiệp - nông dân - nông thôn của tỉnh.

Điều chỉnh hoạt động HTX kiểu mới hiệu quả giúp gia tăng hiệu suất tăng trưởng kinh tế (Ảnh: PV)

Cũng theo báo cáo của UBND tỉnh Bình Dương, bên cạnh những kết quả đã đạt được, khu vực KTTT, HTX vẫn chưa thật sự hấp dẫn đối với người lao động và Nhân dân. Lực lượng trực tiếp làm công tác tuyên truyền về kinh tế tập thể quá mỏng; mới chỉ tập trung tuyên truyền đến cán bộ chủ chốt các đoàn thể ở cơ sở, chưa tuyên truyền thường xuyên đến số đông quần chúng Nhân dân, trong khi đây là lực lượng chính tham gia vào quá trình phát triển kinh tế tập thể.

Việc phát triển các hình thức kinh tế hợp tác đa dạng như các tổ, nhóm liên kết, các câu lạc bộ còn hạn chế… hầu hết cán bộ quản lý tổ hợp tác chưa được qua các lớp đào tạo, bồi dưỡng về quản lý, nghiệp vụ và nguồn vốn đóng góp của các tổ viên còn ít.

Năng lực nội tại ở hầu hết các HTX còn yếu kém, quy mô nhỏ, cơ sở vật chất kỹ thuật nghèo nàn, trình độ công nghệ lạc hậu, cũ kỹ, sản xuất thủ công là chính; tài sản chung của HTX chưa được xác lập hoặc công nhận, nên chưa tiếp cận được các nguồn vốn tín dụng; hiệu quả sản xuất - kinh doanh - dịch vụ còn thấp, còn nhiều HTX hoạt động không hiệu quả phải giải thể hoặc hoạt động cầm chừng.

Do đó, để khắc phục những hạn chế nêu trên, tỉnh Bình Dương đưa ra các giải pháp như: nghiên cứu đề xuất các cấp để kiến nghị Chính phủ hoàn thiện khung khổ pháp luật đối với HTX; triển khai thực hiện nghiêm Luật HTX năm 2012 và các chính sách khuyến khích hỗ trợ KTTT, HTX; tăng cường công tác hướng dẫn, tư vấn, hỗ trợ và thanh tra, kiểm tra thực hiện Luật HTX năm 2012 và các văn bản dưới Luật có liên quan. Hỗ trợ, tư vấn cụ thể cho từng HTX huy động nguồn lực thực hiện tái cơ cấu sản xuất, kinh doanh gắn với chuỗi giá trị.

Tăng cường mối quan hệ hợp tác với các sở, ngành, đoàn thể, các huyện, thị xã, thành phố trong triển khai thực hiện kế hoạch phát triển KTTT 5 năm và hằng năm thông qua việc xây dựng và ký kết chương trình phối hợp hoạt động, trong đó tập trung vào những nhiệm vụ trọng tâm về công tác tuyên truyền, vận động phát triển KTTT, về đào tạo, bồi dưỡng, tập huấn, về nghiên cứu vận dụng các chính sách hỗ trợ KTTT, về công tác kiểm tra, thanh tra, về xây dựng mô hình HTX điểm...

Tiếp tục nâng cao nhận thức của Nhân dân và hệ thống chính trị về phát triển KTTT mà nòng cốt là HTX. Tăng cường công tác kiểm tra, giám sát tình hình tổ chức hoạt động của HTX theo Luật HTX năm 2012. Đồng thời, tiếp tục duy trì và phát huy hiệu quả công tác thi đua, hướng dẫn đăng ký thi đua và công tác xét, đề nghị các hình thức khen thưởng đối với các HTX thành viên. Kiện toàn bộ máy quản lý nhà nước đối với vực KTTT, HTX các cấp theo hướng tập trung, giảm đầu mối trung gian; kiện toàn và nâng cao chất lượng hoạt động của Ban Chỉ đạo Đổi mới và Phát triển KTTT cấp tỉnh, huyện và cấp xã./.

Lê Anh